هدف از پژوهش حاضر، بررسی اثر بازخورد خودکنترلی بر زمان بندی نسبی و مطلق طی تمرین مشاهده ای و بدنی بود. آزمودنی ها (90 نفر) به طور تصادفی به گروه های تمرین بدنی و مشاهده ای (خودکنترلی، جفت شده و آزمونگر) تقسیم شدند و به انجام یک تکلیف زمان بندی متوالی پرداختند. تکلیف فشردن کلیدهای 2، 4، 6 و 8 با حفظ زمان بندی نسبی و مطلق مشخص بود. گروه خودکنترلی در زمان نیاز طلب بازخورد می کردند. درصورتی که دو گروه دیگر بر زمان دریافت بازخورد، کنترلی نداشتند. در مرحله اکتساب 72 و یادداری و انتقال 12 کوشش انجام گرفت. داده ها با استفاده از روش تکرار سنجش و واریانس عاملی مرکب تحلیل شد. نتایج نشان داد در مرحله اکتساب، گروه خودکنترل و آزمونگر خطای زمان بندی نسبی کمتری در مقایسه با گروه جفت شده داشتند. در مراحل یادداری و انتقال، گروه خودکنترلی خطای زمان بندی نسبی کمتری در مقایسه با گروه های جفت شده و آزمونگر داشتند. همچنین گروه جفت شده خطای زمان بندی مطلق کمتری در مقایسه با گروه خودکنترلی نشان دادند.

در گذشته، رابطه بین نظریه های سنتی یادگیری در روان شناسی و نظریه های نوروفیزیولوژی رابطه نزدیکی نبود. اما به تازگی یافته های نو در علوم عصب شناسی برای پدیده های یادگیری گاه پیچیده، مانند یادگیری مشاهده ای، مکانیسم های عصبی نسبتا ساده ای کشف کرده اند که یکی از آنها نورون های آیینه ای است. این نورون ها نشان می دهند که مغز چگونه فعالیتی را که ما انسان ها مشاهده می کنیم در خود ثبت می نماید و انجام آن فعالیت را در همان لحظه یا در آینده آسان می سازد. نقش این نورون ها آن است که، در تعاملات اجتماعی، عمل فرد مشاهده کننده را با عمل فرد مورد مشاهده مطابقت می دهد و از این طریق به فرد مشاهده کننده کمک می کند تا از طریق همسو نمودن رفتار خود با رفتار فرد مورد مشاهده آن رفتار را بفهمد. در مورد منشا نورون های آیینه ای سه دیدگاه وجود دارند: (1) دیدگاه تکاملی که وجود نورون های آیینه ای را بخشی از سازگاری می داند که در طول عمر نوع جاندار در او تکامل یافته است، (2) دیدگاه تداعی که بر توانایی ذاتی در شکل دهی به نورون های آیینه ای با تاکید بر تجربه استوار است، و (3) دیدگاه اندیشه - عمل که طبق آن تصوری که ما از بازخوردهای حسی مرتبط با یک عمل می سازیم اساس اجرای درست آن عمل است. پیش از کشف نورون های آیینه ای دو تبیین عمده برای یادگیری مشاهده ای از سوی روان شناسان رفتاری و شناختی ارائه شده بود. رفتارگرایان به رهبریت بی اف اسکینر، واضع شرطی سازی کنشگر، برای یادگیری از راه مشاهده و تقلید آموزی سه عنصر مشاهده الگو، انجام رفتار مطابق با الگو، و دریافت تقویت را ضروری می دانستند. در مقابل، شناخت گرایان، به سرکردگی آلبرت بندورا، یادگیری مشاهده ای را عمدتا پدیده ای کاملا شناختی و خبر پردازانه معرفی کردند و برای یادگیری آن به چهار فرایند توجه، به یاد سپاری، باز آفرینی حرکتی، و انگیزش متوسل می شدند. کشفیات مربوط به نورون های آیینه ای هم دیدگاه رفتار گرایان و هم اندیشه شناخت گرایان را مورد چالش قرار می دهد.

هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر قید تکلیف بر یادگیری الگو و پارامتر حرکت به هنگام یادگیری مشاهده ای می باشد. بدین منظور، 16 نفر که همگی راست دست بودند به صورت تصادفی به دو گروه با توپ و بدون توپ تقسیم شدند. هر دو گروه فیلم نمایش نقاط نورانی کل بدن را مشاهده کردند و تنها یکی از گروه ها می بایست مشابه با الگو، یک توپ را به سمت هدف پرتاب می کرد (دارای قید تکلیف) و گروه دیگر در مورد وجود هدف خارجی تکلیف اطلاعی نداشت (بدون قید تکلیف). گروه ها در مرحله اکتساب 20 کوشش را انجام دادند و یک روز بعد به منظور انجام آزمون یادداری، پنج کوشش را اجرا نمودند. شایان ذکر است که کینماتیک حرکت افراد به منظور مقایسه با کینماتیک الگو ثبت شد و تغییرپذیری در هماهنگی درون عضوی و نیز اختلاف حداکثر سرعت مچ از الگو محاسبه گردید. نتایج نشان می دهد که گروه بدون توپ در هماهنگی حرکتی نسبت به گروه با توپ، بیشتر شبیه به الگو عمل کرده است، اما در حداکثر سرعت مچ، رفتار گروه با توپ بیشتر شبیه به الگو می باشد. این نتایج هم در اکتساب و هم در یادداری مشاهده می شود. دلیل احتمالی این نتایج می تواند صرف نظر کردن گروه با توپ از الگوی حرکت به منظور دست یابی به هدف خارجی حرکت باشد.

هدف از این مطالعه بررسی اثربخشی یادگیری مشاهده ای بر ترویج رفتارهای فراشناختی دانش آموزان در تکلیف چیپ فوتبال بود. چهل و دو دانش آموز داوطلب 11 تا 13 سال از منطقه 2 شهر تهران در این پژوهش شرکت کردند. شرکت کنندگان به صورت تصادفی به سه گروه کنترل، مشاهده الگوی ماهر و مشاهده الگوی ماهر به همراه فعالیت فراشناختی تقسیم شدند. میزان فعالیت فراشناخت با استفاده از پر کردن پرسشنامه فراشناخت توسط دانش آموزان قبل و بعد از مداخله ارزیابی شد. جهت تحلیل داده ها از آزمون مقایسه زوجی، آنوا و آزمون تعقیبی استفاده شد. نتایج تفاوت معناداری را بین پیش آزمون و پس آزمون نشان داد. بررسی نتایج حاکی از این است که علاوه بر تاثیر استراتژی های فراشناختی بر بهبود رفتار فراشناختی، یادگیری مشاهده ای نیز یکی از راه های تاثیرگذار برای بهبود رفتار فراشناختی در کلاس درس تربیت بدنی می باشد.

در این آزمایش دو گروه از بچه ماهیان آمور پرورش یافته با غذای طبیعی استخر که یک گروه به صورت توام با بچه ماهیان کپور و یک گروه به صورت خالص در حوضچه پرورش قرار گرفته بودند، با یک غذای شناور جدید (خرده های نان) تغذیه شدند و زمان شروع غذاگیری آنها با هم مقایسه شد. همچنین در دو گروه دیگر از همین بچه ماهیان که به دو سری آکواریوم منتقل و تنها یک گروه از آنها امکان مشاهده گروه کپور مجاور خود را در هنگام غذاگیری داشت، زمان شروع غذاگیری با غذای جدید غوطه ور (پلت دست ساز) مقایسه شد. بچه ماهیان کپور به طور کلی این غذاهای جدید را زودتر می گرفتند و مشاهده و یا توام شدن بچه ماهیان آمور با آنها باعث می شد تا آموزش غذاگیری یک گروه از ماهیان آمور نسبت به گروه دیگر ممکن گردد. از گروه های آزمایشی آمور توام با بچه ماهیان کپور 80 درصد و از گروه آزمایشی آمور خالص 53 درصد در 5 روز اول آزمایش شروع به گرفتن غذای شناور کردند. برای اکواریوم های ماهیان آمور مجاور کپور نسبت به غیر مجاور با آنها، این مقادیر به ترتیب 65 درصد و 20 درصد بود. در اکواریوم هایی که بچه ماهیان آمور مجاور کپورها بودند روند غذاگیری پلت های غوطه ور حتی 48 ساعت زودتر از گروه دیگر شروع شد. این آزمایش نشان داد که بچه ماهیان آموری که توام با کپورها بوده و یا روند غذاگیری آنها را مشاهده کرده بودند مستعد یادگیری مشاهده ای در رفتارهای غذایی شان هستند.

هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر خودتنظیمی و مشاهده الگوی مبتدی در یادگیری زمانبندی نسبی و مطلق بود. 45 دانشجوی پسر راست دست به طور تصادفی در 2 گروه تجربی (خودتنظیم-مبتدی، جفت شده-مبتدی) و یک گروه کنترل قرار گرفتند. از آزمودنی ها خواسته شده بود تا یک تکلیف زمانبندی متوالی را در طی یک فرایند چهار مرحله ای اجرا کنند. در مرحله پیش آزمون 20 کوشش و در اکتساب 60 کوشش و در یادداری و انتقال 10 دقیقه و 24 ساعت، 20 کوشش انجام شد. نتایج تجزیه و تحلیل داده های هر دو آزمون یادداری و انتقال نشان داد که هر دو گروه تجربی هم به لحاظ زمانبندی مطلق و هم زمانبندی نسبی از گروه کنترل بهتر بودند. این نتایج حاکی از آنست که تمرین، صرف نظر از نوع آن، منجر به یادگیری مهارت مورد نظر شده است. علاوه بر این، تفاوت معناداری بین دو گروه تجربی در فاکتور زمانبندی نسبی و مطلق در آزمون یادداری و انتقال مشاهده نشد. این نتایج بیان می کند که مشاهده الگوی مبتدی عامل تاثیرگذاری در یادگیری مهارت حرکتی به حساب می آید حال آنکه عامل خود تنظیمی در این تحقیق تاثیرگذار نبوده است. در کل نتایج تحقیق حاضر پیشنهاد می کند خود تنظیمی صرفاً در زمان ارائه الگوی مبتدی نمی تواند بر یادگیری اثر گذار باشد.